Commissie van Toezicht DP Koninklijke Marechaussee

                                   Commissie van Toezicht Detentieplaatsen

Koninklijke Marechaussee

Inleiding

Het ministerie van Defensie heeft sinds november 2007 een Commissie van Toezicht Detentieplaatsen Koninklijke Marechaussee (hierna de commissie) ingesteld, voortvloeiend uit Europese regelgeving die tot doel heeft inhumane behandeling en foltering van ingeslotenen tegen te gaan. De Koninklijke Marechaussee (hierna KMar) heeft ook vanuit nationale wet- en regelgeving een verantwoordelijkheid zorgvuldig en humaan om te gaan met vrijheidsbeneming van personen. Met de instelling van deze commissie voldoet Defensie en meer specifiek de KMar, aan deze (inter)nationale verplichtingen. Het werk van de commissie maakt niet alleen het beleid rond insluitingen transparant, maar ook de uitvoering daarvan. Door inspecties van de commissie kan de kwaliteit van detentieplaatsen en van de uitvoering van insluitingen structureel in kaart worden gebracht en zo nodig worden verbeterd.

Locaties detentieplaatsen

De KMar heeft tal van detentiefaciliteiten wat ruim wordt uitgelegd, dus cellen, ophoudruimtes, verhoorruimtes en arrestantentransportmiddelen. De commissie houdt alleen toezicht op de detentiefaciliteiten die in gebruik en beheer zijn bij de KMar. Dat zijn er circa 100 op ongeveer 30 locaties in het Koninkrijk der Nederlanden, want de KMar vervult de haar opgedragen politietaken (zie o.a. artikel 4 Politiewet 2012, artikel 5 Veiligheidswet BES en de Vreemdelingenwet 2000) niet alleen uit door heel Nederland, maar ook in het Caribisch gebied.

Iedere brigade (De KMar heeft er circa 20) heeft één of meer ophoudruimtes (een kale ruimte met alleen een bankje, bedoeld voor kort verblijf) en sommige brigades hebben ook één of meer cellen (ruimte geschikt voor overnachting).

Vanwege de verschillende opgedragen politietaken van de KMar kunnen niet alleen militairen, maar ook burgers en vreemdelingen worden ingesloten.

Taken en bevoegdheden

De taak van de commissie is toezicht houden op de wijze van de tenuitvoerlegging van de vrijheidsbeneming in alle detentieplaatsen. Daartoe behoort toezicht op de naleving van de daarop betrekking hebbende voorschriften. Ook is het haar taak gevraagd en ongevraagd daaromtrent aanbevelingen tot verbeteringen en inlichtingen te verstrekken aan de minister van Defensie.

Het is voor de kwaliteit van het toezicht van belang dat de CvT DP zich regelmatig door eigen waarneming op de hoogte stelt van de toestand in de detentieplaatsen. Hiertoe hebben de leden onder meer

-  te allen tijde toegang tot de detentieplaatsen;

-       -  ook kunnen de commissieleden direct en in afzondering met elke ingeslotene spreken;

-       -  de leden hebben recht op inzage in alle voor de uitoefening van haar taken relevante bescheiden;

-       -  elke ambtenaar van de KMar dient aan de commissieleden desgewenst en terstond de benodigde inlichtingen te verschaffen; en

-       -  de medewerking te verlenen die voor de vervulling van de taken noodzakelijk zijn.

Het voorgaande is terug te vinden in de Regeling Commissie van Toezicht Detentieplaatsen Koninklijke Marechaussee (te vinden op www.wetten-overheid.nl).

Na afloop van ieder inspectiebezoek worden de bevindingen direct mondeling teruggekoppeld aan de desbetreffende briagdecommandant of aanwezige vertegenwoordiger. De brigadecommandant krijgt kort na het bezoek een schriftelijk inspectieverslag voor wederhoor. Na de verkregen reactie wordt dit verslag vastgesteld en aan de brigadecommandant verstrekt. Circa drie maanden na die verstrekking wordt door de commissie navraag gedaan naar de opvolging van de aanbevelingen.

De commissie dient jaarlijks aan de minister van Defensie schriftelijk verslag uit te brengen van haar werkzaamheden en bevindingen. Hierin komen ook overkoepelende thema’s terug voortvloeiend uit de verschillende inspectieverslagen. De jaarverslagen van de commissie vindt u op deze website op de pagina jaarverslagen, vanaf 2018.
 

Samenstelling onafhankelijke commissie

De commissie telt 4 leden. Zij zijn aangesteld via een openbare sollicitatieprocedure en benoemd voor drie jaar door de minister van Defensie. De leden zijn geen werknemer van Defensie, zij verkrijgen een vergoeding op declaratiebasis. Tezamen met het feit dat de KMar een ondergeschikt krijgsmachtonderdeel is van de minister van Defensie en de commissie alleen verantwoording aflegt aan deze minister, kan de commissie onafhankelijk toezicht uitoefenen op de detentiefaciliteiten in gebruik bij de KMar.

Drie leden zijn herbenoemd tot september 2023. Het later aangestelde vierde lid is herbenoemd vanaf januari 2022 tot 2025. De leden kunnen maximaal tweemaal worden herbenoemd.

De commissie wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris die geen lid is van de commissie.